رویه ترانزیت (عبوردهنده) خارجی

نکته: عبور کالا به صورت ترانزیت خارجی دارای زمان مشخص میباشد و در صورت تاخیر قطعاً جریمه خواهد داشت ولی نکته این است که مهلت پروانه و زمان عبور قابل تمدید با هماهنگی گمرک مبدا یا گمرک ایران است. ضمناً تغییر مرز خروج با هماهنگی گمرک نیز قابل تغییر است.

وفق ماده 96 آیین‌نامه، جهت ترانزیت خارجی باید تضمین به گمرک ارائه گردد که میزان تضمین با توجه به ماده ۱۰ قانون امور گمرکی و ارزش بر اساس کالای وارداتی محاسبه خواهد شد. نکته ای که در مورد تضمین قابل بحث است وفق ماده ۹۸ آیین‌نامه میزان تضمین برای شرکت‌های حمل‌ونقل دارای مجوز فعالیت از وزارت راه و شهرسازی معادل کالای مجاز در نظر گرفته می‌شود و همچنین کالای تحت پوشش کارنه تیر بدون تنظیم اظهارنامه و سپردن تضمین، ترانزیت می‌شود. و در صورتی که کالا مورد ترانزیت توسط مسافر و قطار درخواست ترانزیت داشته باشد به جای تضمین، اخذ تعهد کفایت میکند.

اگر در بین راه وسیله حمل کالای ترانزیت دچار نقص فنی شد باید طبق ماده ۹۷ به اولین گمرک اطلاع دهید، دقت کنید مراتب باید حتماً صورتمجلس شده و به گمرک مبدا و مقصد گزارش گردد.

مدارکی که باید به اظهارنامه ترانزیت خارجی الصاق گردد طبق ماده ۹۹ آیین نامه: 1- فاکتور. 2- عدل بندی، اگر کالا یکنواخت باشد لیست عدلبندی لازم نیست. دقت کنید در طول مسیر امکان ظن قاچاق وجود دارد پس لیست عدلبندی را حتماً ترجمه کنید تا در طول مسیر دچار اطاله زمان نشوید. 3- بارنامه یا راهنامه که توسط شرکت حمل‌ونقل صادر و یا قبض انبار کالا در صورت وجود در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی.

۴- ترخیصیه، البته کالای حمل شده توسط لنج و کالایی که زمینی وارد شده نیازی به ترخیصیه ندارد.

۵- در صورت دارا بودن مجوز عبور، مجوز از سازمان ذیربط اخذ گردد. ۶- قبض انبار در صورتی که به صورت حمل یکسره نباشد.

طبق ماده ۱۰۰ پروانه ترانزیت خارجی پس از تنظیم، به عبور دهنده تسلیم می شود تا به گمرک مقصد ارائه کند، و گمرک مبدا موظف است یک نسخه از اظهارنامه با اسناد ضمیمه را به گمرک مقصد جهت تطبیق کالا ارسال کند. وفق ماده 101 آئین نامه در صورتی که حامل کالای ترانزیت بیش از یک حامل باشد، اظهارنامه ترانزیت به آخرین حامل تحویل و برای سایر حاملین پته عبور تنظیم می گردد. در پته عبور کلیه اطلاعات از قبیل مهلت مقرر جهت عبور و یک نسخه از تصویر اظهارنامه به حاملین تسلیم می گردد.

نکته: وفق ماده 102 آئین نامه کالای عبوری را می توان به گمرکات داخلی به منظور ترخیص قطعی و یا سایر رویه ها وفق ماده 47 قانون به شرط آنکه دخل و تصرفی نشده باشد و همچنین موافقت گمرک ایران ترخیص نمود.

حقوق شهروندی: در طول مسیر اگر به حاملین ظن قاچاق شد وفق ماده 103 قانون نباید این امر و توقف کالا بیش از 24 ساعت به طول انجامد.

با توجه به مواد 104 و 105 و 106 چنانچه کالای ترانزیت خارجی به گمرک مقصد رسید در صورتی که پلمب گمرک سالم باشد نیازی به بازرسی نیست مگر ظن قوی تخلف آن هم با دستور رئیس گمرک باشد. گمرک خروجی موظف است مندرجات پروانه را با کالا تطبیق دهد و در صورت حصول اطمینان اجازه تخلیه داده شود. پس از تحویل کالا به گمرک مقصد، گمرک موظف است مراتب را به گمرک مبدا جهت ابطال تعهد و تضمین اعلام نماید.

نکته: ورود کالا از طریق یکی از گمرکات مرزی به منظور ورود به مناطق آزاد تجاری و یا منطقه ویژه اقتصادی مشمول ترانزیت خارجی است. انتقال کالا از منطقه ویژه اقتصادی و آزاد به منطقه آزاد یا ویژه اقتصادی دیگر نیز مشمول ترانزیت خارجی می گردد.

موارد تخلف و یا قاچاق رویه ترانزیت خارجی:

1- طبق ماده 54 قانون امور گمرکی هرگاه در گمرک ورودی در کالای عبوری نسبت به اظهارنامه کسری مشاهده گردد صورتمجلس تنظیم و اظهارنامه و پروانه عبوری بر اساس آن اصلاح و کالا عبور داده می شود. کالای اظافی از همان نوع مازاد بر 5 درصئ و کالای اضافی غیر همنوع مشمول تبصره 2 ماده 108 قانون امور گمرکی می گردد.

نکته: به هیچ وجه اظهار خلاف واقع در محموله عبور خارجی در گمرک مبدا (گمرک ورودی) قاچاق محسوب نمی گردد. ولی در صورت عدم تطابق اظهار با کالای موجود، لازم است. مفاد ماده 110 قانون امور گمرکی مبنی بر لزوم اصلاح اظهارنامه و پرداخت جریمه انتظامی، رعایت شود.

می توان گفت:

1- وجود کسری در اظهارنامه عبور خارجی اگر کالای موجود به نسبت اظهارنامه عبوری و اسناد ضمیمه آن ( از جمله بارنامه و راهنامه) دارای کسری باشد، صورتمجلس تنظیم و اظهارنامه و پروانه عبوری بر اساس آن اصلاح و کالا عبور داده می شود و با توجه به اظهارخلاف معادل 1300000 ریال تا 2600000 ریال وفق ماده 110 قانون امور گمرکی جریمه خواهد شد.

2- وجود کالای اضافی هم نوع بیش از 5 درصد در کالای اظهاری مطابق تبصره 2 ماده 108 قانون در صورت ارائه اسناد مورد قبول گمرک ظرف 3 ماه از تاریخ کشف موضوع، صورتمجلس تنظیم و اظهارنامه ترانزیت خارجی بر اساس آن اصلاح و کالا با اخذ جریمه موضوع ماده 110 قانون عبور داده می شود. در غیر اینصورت صرفاً کالای اضافی به نفع دولت ضبط می گردد. نکته: شرکت حمل و نقل می تواند کالای موجودی را که با اظهارنامه و اسناد منطبق است ترانزیت نماید و برای مابقی تا 3 ماه وقت دارد تا طبق شرح بالا اقدام نماید.

3- وجود کالای اضافی هم نوع معادل و یا کمتر از 5 درصد در کالای عبور صورتمجلس مغایرت تنظیم و پروانه عبوری بر اساس آن اصلاح و کالا عبور داده می شود. کالای همنوع یعنی کالایی که از هر نوع و از هر حیث شبه کالای اظهاری باشد.

4- وجود کالای اضافی غیر همنوع در کالای عبوری به هر میزان و مقدار مشاهده گردد میزان کالای اظهاری عبور داده می شود و برای کالای اضافی در صورت وجود اسناد تا 3 ماده قابل عبور بئه و در غیر اینصورت کالا به نفع دولت ضبط می گردد.

وفق ماده 55 قانون در مواردی استثنایی که ظن قوی قاچاق و تخلف وجود داشته باشد و بر اثر کنترل های گمرکی در مسیر عبور، اختلافی بین محموله و پروانه عبور کشف شود، در مورد کالای اضافی نسبت به ضبط کالا و در مورد کالای کسری و مغایر طبق مقررات قاچاق اقدام می شود و چنانچه برای نیروی انتظامی در طول مسیر عبور کالا ظن قوی قاچاق نسبت به محموله عبوری وجود آید با فک مهر و موم و پلمب گمرکی یا بارگنج با هرگونه درصد و تصرف در کالای عبوری مواجه گردد این فک پلمپ و بازرسی باید در حضور نمایندگان به صورت پذیرد . رانندگان محترم ترانزیت به خاطر داشته باشید که هیچگاه از مسیر ترانزیتی خود خارج شوید در غیر این صورت ضمنی جریمه رانندگی توسط سازمان حمل و نقل و راهداری از یک ماه تا یک سال از فعالیت در امر حمل و نقل بین المللی و حمل کالای ترانزیتی محروم می گردید.

طبق ماده ۵۶ قانون امور گمرکی هرگاه در موقع رسیدگی به کالای عبوری در گمرکات خروجی (مرز خروجی یا مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی) مشاهده شود که مهر و موم و پلمب گمرکی از بین رفته است، گمرک با حضور نماینده شرکت حمل کنند و یا راننده محتویات بسته ها را رسیدگی و با پروانه عبور تطبیق می نماید. در صورتی که اختلافی مشاهده نشود اجازه خروج داده شده و نسبت به ابطال تضمین یا تعهد اقدام می گردد. هرگاه مهر و موم و پلمب گمرکی به طور عمدی شکسته و در محتویات دخل و تصرف شده باشد در این صورت طبق مقررات قاچاق رفتار می گردد. در صورتی که بر اثر کنترل های گمرکی در مرز خروج کالایی اضافه یا کسر یا مغایر نسبت به پروانه کشف شود، در صورت سالم بودن مهر و موم و محفظه حمل بار و احراز عدم سوء نیت اجازه تخلیه کالا در انبارهای گمرکی با تنظیم صورتمجلس اجازه خروج کالا از قلمرو گمرک صادر می‌گردد و تضمین مسترد یا تعهد ساقط می‌شود.

نکته: چنانچه محموله عبور خارجی با پلمب فک شده به گمرک خروجی برسد در صورت احراز عمدی بودن موضوع کالای مغایر و یا کسری مشمول قاچاق میگردد و در صورت عدم مشاهده کسری و مغایرت فقط نسبت به مجازات فک پلمپ اقدام خواهد شد. چنانچه محموله عبور خارجی با پلمپ سالم و محفظه دست نخورده به گمرک خروجی برسد و پس از کنترل مغایرت از حیث تعداد و مغایر بودن نوع کالا کشف گردد در صورت احراز سوء نیت با توجه به مقررات قاچاق برخورد خواهد شد.

پس: چنانچه مهر و موم و پلمب از بین رفته باشد با اختلافی در گمرک خروجی مشاهده نشود تضمین و یا تعهد مأخوذه ابطال می گردد و چنانچه مهر و موم و پلمب بصورت عمدی شکسته شود و محتویات داخل کامیون دخل و تصرف شده باشد و مقررات قاچاق برخورد خواهد شد. (تشخیص این که شکسته شدن پلمب عمدی است یا خیر بر عهده مرجع قضایی است).

چنانچه با وجود سلامت در پلمب ضمن بازرسی، مغایرت مشاهده شود در صورت احراز عدم سوء نیت با تنظیم صورت مجلس کالا از قلمرو گمرکی خارج می‌گردد.

تشخیص اینکه سوءنیت وجود دارد یا خیر با کیست جای سوال دارد

وفق ماده ۵۷ قانون هرگاه کالای عبوری تا پایان مدت اعتبار پروانه از قلمرو گمرکی خارج یا به گمرک تحویل نگردد کالا مشمول مقررات از قاچاق امور گمرکی می‌گردد.

نکته: در صورتی که برای گمرک محرز گردد کالا به علت قوه قهریه از بین رفته، تضمین ماخوذه از درجه اعتبار ساقط می شود.

نکته: در مواقع عذر موجه فقط به میزان حقوق ورودی کالای خارج یا تحویل نشده به درآمد قطعی گمرک منظور می‌گردد (تشخیص فورس ماژور و عذر موجه بر عهده کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی است). نکته: تا حداکثر ۱۰ روز از مهلت اعتبار پروانه و خارجی در صورتی که کالا به گمرک خروجی برسد مشمول جریمه موضوع ماده ۱۰۹ قانون امور گمرکی خواهد شد (گمرک خروجی پس از ۱۰ روز باید مراتب را وفق مقررات قاچاق، گزارشی تنظیم و دفتر نظارت بر ترانزیت گمرک ایران را در جریان موضوع قرار دهد و استعلامات لازم را کسب کند).

طبق ماده ۵۸ مسئولیت عبور دهنده (ترانزیت کننده) در پرداخت جرائم متعلقه، مطالبات گمرک و مجازات‌های ناشی از عدم تحویل یا خروج کالا محدود به میزان تعهدات و یا تضمینات ماخوذه برای صدور پروانه عبور نیست. ماده ۵۸ به این موضوع اشاره دارد که در صورت بروز تخلف قاچاق جریمه متعلقه از میزان سپرده تضمین و یا تعهد بیشتر است لذا این ماده بابت این مورد تاکید قانون گذار است.

وفق ماده ۱۰۷ آیین نامه هرگونه کاهش یا افزایش در اقلام ممنوعیت عبور خارجی بنا به پیشنهاد شورای امنیت کشور به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید

وفق ماده 108 آیین‌نامه در مواردی که عبور کالا بدون تخلیه و تحویل به اماکن میسر نباشد و مقصد بارنامه غیر از گمرک ورودی باشد در حکم حمل یکسره خواهد بود و در انتها وفق ماده ۱۰۹ آیین نامه از زمان وقوع تخلف گمرکی در رویه عبور خارجی تا صدور حکم قطعی مراجع قضایی، تصمیم‌گیری در مورد کاهش تسهیلات برای شرکت های حمل و نقل بین المللی با گمرک ایران خواهد بود.

مهدی لگزی